تصاویر روستای اسدی غیاثوند

گیاهان دارویی روستای اسدی غیاثوند- کلشک

خواص گیاه دارویی کلشک یا علف چشمه

خواص گیاه دارویی کلشک یا علف چشمه

در لرستان، دلفان، کرمانشاه “کلشک” در آذربایجان «بولاغ‏اوتى» در در سایر مناطق «آب تره»، «علف چشمه»، «بولاغ‏اوتى»،  و به انگلیسى”‏Watercress” گفته مى‏شود. و نام علمى آن ‏Nasturtium officinale می باشد

کلشک یا علف چشمه

مشخصات کلشک

کلشک گیاهى است پایا و آبزى و معمولا در چشمه‏سارها و مجارى آب باریک و گاهى در باتلاقها مى‏روید.  کلشک داراى ساقه‏اى خزنده است که از نقاط مختلفه آن ریشه‏هاى کوچک و سفید خارج مى‏شود. گلهاى کلشک سفید خوشه‏اى است تکثیر گیاه کاشک از طریق بذر یا کاشت قطعات ریشه‏دار ساقه آن انجام مى‏شود، ولى در محل کاشت باید مرتبا آب جارى و زلال بگذرد. براى پرورش باید کرتهاى کمى گودى به طول 50- 40 متر وعرض 4- 3 متر آماده نمود و در آن کاشت. براى اینکه طعم گیاه کلشک مطبوع و رشد آن کافى باشد در این گودالها به‏طور متوسط در هر ثانیه باید حدود 50- 40 لیتر آب جارى داخل و خارج شود و بسته به نوع و جنس خاک باید براى تقویت آن با دادن کود کافى کمک شود.

ترکیبات شیمیایى‏ در گیاه کلشک

از نظر ترکیبات شیمیایى در گیاه وجود گلوکوزید و اسانس روغنى و در هر 100 گرم گیاه خشک 012/ 0 میلى‏گرم ارسنیک تأیید شده است. گلوکوزید آن گوگرددار به نام گلوکوناستورتین‏[ مى‏باشد و مواد معدنى آهن، ید، کلسیم، … و ویتامینها در آن یافت مى‏شود.

طبق بررسى‏هاى شیمیایى در هریک صد گرم برگ و ساقه تازه کلشک در حدود 79 میلى‏گرم ویتامین‏C ، 4900 واحد بین المللى ویتامین‏A ، 282 میلى‏گرم پتاسیم، 52 میلى‏گرم سدیم، 7/ 1 میلى‏گرم آهن، 54 میلى‏گرم فسفر، 151 میلى‏گرم کلسیم و 2/ 2 میلى‏گرم پروتئین وجود دارد. بنابراین از نظر ویتامین‏C و کلسیم قوى‏تر از تره‏ تیزک و در ردیف سبزیجات غنى از ویتامین‏C و کلسیم است، ضمن اینکه مقدار آهن آن نیز قابل توجه است.

خواص گیاه کلشک(علف چشمه)

گیاه کلشک در مجموعه فارماکوپه اغلب کشورهاى دنیا یک نبات طبى منظور مى‏باشد. در کشورهاى چین و هندوچین و اندونزى از سوپ آنکه با گوشت خوک تهیه مى‏کنند براى رفع سرفه‏هاى حادث از ناراحتى ریه و تورم و جراحتهاى گلو مصرف مى‏شود و به عنوان مدر و ضد اسکوربوت یعنى براى رفع عوارض کمى ویتامین‏C استعمال مى‏شود. اسانس گوگردى ازت‏دار کلشک (سولفو نایتروجى‏ناس) محرک خوبى است و براى کمک به هاضمه عامل مؤثرى مى‏باشد.

از نظر طبیعت طبق نظر حکماى طب سنتى کلشک گرم و خشک مى‏باشد و مصرف آن گرم‏کننده بدن و اشتهاآور است و نفخ و باد را تحلیل مى‏برد و خون‏روى از هر عضوى را متوقف مى‏کند. مدر بول و حیض است و ترشح ادرار را زیاد مى‏کند و قاعده‏آور است و براى خرد کردن سنگ کلیه خیلى مؤثر است. اگر تازه یا پخته کلشک خورده شود براى تحلیل نفخ و بادهاى غلیظ معده و روده‏ها و باز کردن گرفتگى‏ها و انسداد و گرم کردن معده و کمک به هضم غذا و خرد کردن سنگ کلیه و ازدیاد ادرار و سرخ نمودن رنگ رخسار و کاهش درد پهلو و کاهش دردهاى طحال و دل‏پیچه و زخم روده نافع است.

مصرف کلشک(علف چشمه) تب‏بر و ضد کرم است و در بیمارى قند تأثیر مثبت وشفابخش دارد.  کلشک خلط آور است و در بیماریهاى مزمن ریه و برونشیتهاى مزمن و بیمارى‏هاى مجارى ادرار و استسقا مفید است. در موارد روماتیسم و نقرس نتایج شفابخشى مى‏دهد. مقدار قند را در ادرار مبتلایان به قند کاهش مى‏دهد. در استعمال خارج له ‏شده گیاه براى زخمهاى اسکوربوتى‏[ نتیجه التیام‏دهنده دارد. کلشک حتى الامکان اگر به صورت خام و تازه مصرف شود حد اکثر خواص آن منعکس مى‏گردد.

مضرات گیاه کلشک: به سبب ترکیبات گوگردى که دارد مصرف آن در بعضى اشخاص ایجاد تشنجهاى دردناک مثانه و در برخى موارد عدم دفع ادرار مى‏نماید. در زنان باردار نیز مصرف آن ممکن است موجب تشنج در رحم و در نتیجه سقط جنین شود.

اگر عصاره گیاه  کلشک مصرف مى‏شود مقدار خوراک آن در حدود 100 گرم در روز است که مخلوط با شیر یا جوشانده‏هاى سردشده خورده شود. دم‏کرده آن 50- 30 گرم گیاه در هزار گرم آب‏جوش در ظروف سربسته دم شود که اسانس آن خارج نشود و به‏هرحال دم‏کرده اثرش کمتر از شکلهاى سرد آن است، زیرا در اثر حرارت مقدارى از مواد عامل آن از دست مى‏رود. ولى در هر صورت باید توجه شود که در شکل سرد آن چون گیاه در آب غوطه‏ور است شاید آلودگى‏هایى داشته باشد که ممکن است موجب عوارض و ناراحتى‏هایى بشود لذا باید سبزى خام آن ضد عفونى و از عدم آلودگى آن اطمینان حاصل شود و یا به‏هرحال ناچار از دم‏کرده آن استفاده شود.

شربت کلشک: براى تهیه شربت علف چشمه(کلشک) نیم لیتر عصاره آن را گرفته با در حدود یک کیلوگرم شکر مخلوط و در آن حل نمایند. از این شربت تا 100 گرم در روز مى‏توان خورد (البته در مواردى که خوردن شکر براى بیمار از سایر جهات مجاز باشد)

گیاهان دارویی روستای اسدی غیاثوند- قارچ کوهی

گیاهان دارویی روستای اسدی غیاثوند- کنگر

کنگر معمولی گیاهی است خودرو با برگ‌های خاردار و ساقه‌های ضخیم شبیه به کرفس که از آن در پخت سوپ، خورش و حتی به‌صورت خام در سالاد استفاده می‌کنند.

البته باتوجه به اینکه برگ‌های آن تیغ‌های ریز و تیزی دارند، هنگام پاک‌کردن مراقب دستان خود باشید؛ پس بهتر است از دستکش استفاده کنید.

کنگر طبیعتی گرم و خشک دارد و به همین علت آن را با ماست نیز می‌خورند و در ضمن برای آن دسته از افرادی که گرم‌مزاج هستند، خوردن آن توصیه می‌شود. علاوه بر این، کنگر منبع غنی پتاسیم است.

خواص درمانی

* کنگر ضدعفونی‌کننده، اشتهاآور، تب‌بر و هضم‌کننده غذاست و درضمن، مصرف آن باعث تقویت دستگاه گوارش می‌شود.

* این گیاه و به‌خصوص برگ آن ادرارآور و نیروبخش است و در ضمن قلب را نیز تقویت می‌کند.

* کنگر در درمان یرقان، نارسایی کبد و کم‌خونی مؤثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می‌کند.

* محققان معتقدند وجود ماده‌ای به نام سینارین در عصاره برگ کنگر، باعث کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید خون می‌شود. در ضمن همین ماده به همراه ماده دیگری به نام اسید کافئیک موجود در کنگر، کبد را در برابر عفونت حفظ می‌کنند.

توجه: چه کسانی بهتر است کنگر نخورند؟

افرادی که ناراحتی‌های کلیوی و کبدی شدید دارند از مصرف برگ کنگر پرهیز کنند.

زنان باردار و کودکان

باتوجه به اینکه کنگر باعث انقباض کیسه‌ صفرا می‌شود، افرادی که سنگ کیسه‌ صفرا دارند، از خوردن آن صرف‌نظر کنند.

گیاهان دارویی روستای اسدی غیاثوند- شنگ

شنگ وحشی با نام علمی Tragopogon collinus گیاهی از خانواده Asteraceae است و با نام محلی شن یکی از گیاهان خوراکی خودروی استان و متعلق به خانواده کاسنی یا Compositae است.

فارسی این گیاه شنگ است، در شیراز و اصفهان به شنگ آلاله و در خراسان ریش بز خالدار خطاب می ‌کنند. به این گیاه قندرون، سنسفیل، تسلسفیل، اسپلنج و اسفلنج هم می‌ گویند. در عربی نوع چمنی این گیاه که برگ های آن باریک ‌تر از شنگ می ‌باشد، لحبه النبس و زنب الخیل است. ولی در عراق و شامات به آن اذناب الخیل می‌ گویند.

شنگ در چمنزارهای نمناک شمال ایران، عمارلو، بین کبوترچای و زردچین، ایسپیلی ییلاق دامنه البرز، مخصوصا افجه و نارون می ‌روید و نوع چمنی این گیاه در مغرب ایران، تفرش، اراک، کوه شاهو و کردستان زیاد است، و در اروپا به علت زیبایی گل این گیاه، شنگ پرورش می‌ دهند. گیاه‌ شناسان قدیم نوع حقیقی شنگ را نر و نوع چمنی را ماده می ‌دانستند، و در زبان فرانسه به شنگ یارب دوشوو گویند و در فاصله اردیبهشت تا تیرماه ظاهر می‌ شود.

گیاه شنگ برای معده مقوی است و مصرف موضعی ریشه این گیاه در درمان عفونت و از بین بردن ترشحات گوش موثر است. برگ های گیاه شنگ از خونریزی معده جلوگیری می‌ کند. اگر مسموم شدید از ریشه‌ این گیاه استفاده کنید. برای رماتیسم مفید است و آب ریشه خام شنگ زگیل را از بین می ‌برد. برای مسلولین (گرفتاران بیماری سل) نفع بسیار دارد. گل این گیاه را بر روی محل سوختگی قرار دهید تا از قدرت التیام آن برای سوختگی پی ببرید!

خواص ریشه گیاه شنگ
ریشه گیاه شنگ دارای لعاب بوده و کمی تلخ است و خوردن آن اشتها را فوق‌ العاده زیاد می ‌کند. ریشه شنگ خلط ‌آور و نرم‌ کنده سینه و التیام دهنده زخم ها می باشد. از برگ های شنگ در سالاد استفاده می ‌کنند و ایرانیان آن را مانند کاهو و کاسنی با سرکه و بدون آن می ‌خورند، چون بسیار خنک می ‌باشد خوردن برگ های شنگ اسهال و خون ریزی معده را بند می‌ آورد همچنین از خون ریزی سینه جلوگیری می ‌کند و برای مسلولین (گرفتاران بیماری سل) نافع است.

گیاه شنگ به میزان زیاد از اسهال و خونریزی جلوگیری کرده و ریشه آن مقوی‌تر از برگش است

گیاه شنگ به میزان زیاد از اسهال و خونریزی جلوگیری کرده و ریشه آن مقوی‌تر از برگش است، ضمن اینکه شنگ در تحلیل ورم و تقویت اعصاب نیز مفید است. مصرف موضعی پودر گل و ریشه گیاه باعث تسریع التیام در روی زخم های چرکی و متعفن سودمند می‌ باشد. ضماد آن را برای التیام عصب قطع شده مفید دانسته ‌اند. ضماد گل شنگ با موم، جهت سوختگی با آتش مفید است. ریشه این گیاه در طب سنتی جهت سمیت‌زدایی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد، حکیم محمد بن زکریای رازی خوردن ریشه گیاه شنگ را پادزهر سموم می ‌دانست. عصاره گیاه شنگ که در طب سنتی ایران طرثوت خوانده شده است پادزهری قوی است و در ساختن تریاق فارون به کار می ‌رود. برای معالجه نزله ریوی، نقرس، رماتیسم و امراض جلدی جوشانده شصت گرم ریشه شنگ را تجویز کرده ‌اند.

اگر این گیاه را پُختید هرگز آب آن را دور نریزید بلکه آن را بنوشید، زیرا منافع شنگ در آب جوشانده آن جمع می ‌شود، عصاره شنگ جهت درمان کچلی و زخم های جلدی مفید است.

ضمن اینکه شنگ در تحلیل ورم و تقویت اعصاب نیز مفید است. مصرف شنگ در معالجه روماتیسم، نقرس و امراض جلدی موثر دانست و مصرف ۶۰ گرم از جوشانده آن به این منظور توصیه می شود.

متخصص داروسازی سنتی می گوید: این گیاه در طب سنتی ایران از اهمیت ویژه‌ای در درمان برخی از بیماری‌ها برخوردار است.

وی در خصوص فواید درمانی گیاه شنگ تصریح کرد: این گیاه در درمان زخم‌های گوارشی و ریه مورد استفاده قرار می‌گیرد و عصاره آن به دلیل قابض بودن جهت درمان انواع خونریزی از جمله خونریزی‌های رحمی، دستگاه تنفسی و درمان برخی از انواع اسهال نیز موثر است.

وی با تأکید بر اینکه مطالعات فارماکولوژیک نشان‌دهنده موثر بودن عصاره این گیاه در درمان زخم معده و بیماری کولیت است، در پایان خاطرنشان کرد: اثرات ضد درد عصاره این گیاه در پژوهش‌های حیوانی به اثبات رسیده، مصرف آن در افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی توصیه نمی‌شود.

به گفته یک محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، شنگ به میزان زیاد از اسهال و خونریزی جلوگیری کرده و ریشه آن مقوی‌تر از برگش است.

به گفته وی، آب ریشه خام گیاه شنگ در از بین بردن زگیل اثرگذار است. وی افزود: در شنگ ماده موثره‌ای وجود دارد که برای سلامتی کبد، شش و قلب مفید است. وی مصرف شنگ را در شب تسکین‌دهنده درد و سرفه دانست و مصرف آن را با روغن‌زیتون آرامبخش دانست.

وی در ادامه یا بیان اینکه تمام مواد مغذی شنگ در آب پخته شده آن یافت می‌شود، به افراد توصیه کرد به هیچ وجه آب جوشانده آن را دور نریزند.

گیاه "شنگ" موثر در درمان کولیت و بیماری التهابی روده است .