نام علمی گیاه Crataegus laevigata است و در زبان انگلیسی (Hawthorn) نام دارد. زالزالک وحشی در مناطق جنگلی ایران، به ویژه در شمال کشور، به وفور میروید. درختچهی زالزالک از تیرهی گلسرخیان است که با شاخههای تیغدار خاکستری و منشعب با برگهای متناوب و لوبدار مشخص میشود . گلهای زالزالک به رنگ سفید مایل به صورتی و به صورت مجتمع و گل آذین دیهیم دیده میشوند . میوهی آن تخممرغی شکل و به قطر حدود یک سانتیمتر با رنگ قرمز روشن میباشند. گل ، برگ و میوهی زالزالک خواص درمانی دارد. میوهی آن را ،که در گرگان سرخ ولیک مینامند ، به عنوان ملّین، بازکنندهی عروق، تنظیم کنندهی گردش خون ،کاهندهی کلسترول و تقویت عضلات قلب به کار میبرند. انواع قرص ، کپسول و قطرهی کراتاگوس از همین میوه تهیه میشود.
مادهی مهم سرخ ولیک پروسیانیدین (Procyanidin) است. از دیگر ترکیبات فلاونوییدی گیاه آنتوسیانیدینها (Anthocyanidin) و پروآنتوسیانیدینها هستند . ترکیبات فلاونوییدی گیاه خواص آنتیاکسیدانی قوی دارند و از تخریب یاختهها جلوگیری کرده و کولاژنها را تثبیت میکنند . از اینرو میتوان از این خاصیت برای پیشگیری از آرتریت نیز استفاده کرد . آمینهای مقوی قلب سرخ ولیک مانند کولین و استیلکولین و نیز مشتقات پورین و پکتین آن در تندرستی انسان موثرند .
پژوهشهایی که در سیزده کشور اروپایی به عمل آمده نشان میدهد که تجویز عصارهی سرخ ولیک در مقایسه با دارونما در درمان برخی از بیماریهای قلب و عروق تفاوت معنی داری داشته و خطر سکتهی قلبی منجر به مرگ را دو برابر کاهش دادهاست. سرخ ولیک با تقویت قلب و گشاد کردن سرخ رگهای کرونری از بروز نارسایی احتقانی قلب پیشگیری میکند. به این ترتیب سرخ ولیک را میتوان کاردیوتونیک سالمی دانست که با گشادکردن عروق کرونر جریانخون کرونر و نیز جریانخون محیطی را افزایش میدهد و با مهارآنزیـم (ACE(Angina-Converting Enzyme از ازدیاد فشارخون جلوگیـری میکند.
به طور خلاصه میتوان گفت گل زالزالک کار قلب را تنظیم میکند و فشارخون را کاهش میدهد و در درمان آنژین صدری و تصلب شریانها و نارسایی کرونر موثر است .گل و برگ و میوهی گیاه بیماریهای قلبی با منشاء عصبی را بهبود میبخشد و با کاهش اسیداوریک خون به درمان نقرس کمک میکند .