ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 | 31 |
مرزنجوش یک گیاه معطر از خانواده نعنا بوده که منشا آن از مصر و عربستان است. در شکلهای مختلف می توان گیاه مرزنجوش را دید: روغن اسانس مرزنجوش، برگهای تازه یا خشک شده مرزنجوش یا پودر آن. از این گیاه به عنوان یک افزودنی آشپزی، در سوپها، سالادها، سسها و برای گوشتها استفاده میشود. در برخی از کشورهای خاورمیانه به جای پونه کوهی و آویشن از آن استفاده میگردد. همچنین این گیاه در ساخت و تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد.
مصرف مرزنجوش بسیار برای سلامتی مفید است و قسمتهای مورد استفاده آن شامل قسمتهای رویشی گیاه، ساقه گل و برگ است. نامهای دیگر این گیاه مرزنگوش، مرزه گوش، مردگوش، ریحان داود، عنقر، سومق و چند نام دیگر است.
این گیاه با اریگانو هم خانواده است. در زبان کردی به «آویشن»، «جعتری» و سایر مناطق کردنشین به آن «آنخ» یا «اَزوِه» گفته میشود و در زبان ترکی به «آویشن»، «کهلیک اُتی» و در زبان مردم لر به خصوص در مناطق بختیاری به این گیاه «اوشوم» گفته میشود. در زبان مردم رودبار استان گیلان به آن، «پلنگ مشت» میگویند و طعم دهنده اصلی غذایی به نام شامی رودباری است. یکی از گونههای این گیاه که در مناطق کوهستانی شمال خراسان به وفور یافت میشود به زبان کردی کرمانجی «آنخ» نام دارد.
گونههای مختلفی از آویشنیان در کوهستانهای ایران میروید. در کتب طب سنتی فارسی با نام «حاشا»، «اوشن» و «صعتر الحمیر» نام برده شده است. در مناطق مختلف ایران گونههای مختلف ایران گونههای مختلف با اسامی محلی متفاوتی شناخته میشود از جمله در همدان «آزربه»، در اطراف تهران «آویشن یا آویشم»، در طالقان «زروه»، در زبان کردی به آن «جعتری»، «آنوخ» یا «اَزوِه» (اَزبویه) میگویند، و در مناطق آذری نشین «ککلیک اوتی» یا «کاکله اوتی»، و در سایر مناطق «صعتر»، «زعتر»، «اوشن»، «اشمه کوهی»، «سی سنبر» و «سوسنبر» نامیده میشود.[۴]
در شهرستان اقلید (با نام آویشن شیرازی (Zataria multiflora) میروید.[نیازمند منبع] در آذربایجانغربی بخصوص مناطق کوهستانی نقده رویش قابل توجهی دارد. در زبان ترکی به آن کهلیک اوتو (کهلیک = کبک و اوت = گیاه) میگویند. برخی آن را به دلیل تشابه اسمی با کاکوتی اشتباه میکنند. در حالی که کهلیک اوتو (آویشن)، علیرغم تشابه اسمی با کاکوتی از آن متفاوت است. در همدان به آن آزربه و در کوخرد هرمزگان به آن اَوشُه میگویند. در چهارمحال و بختیاری به خصوص در کوهپایههای کلار و ناغان (اُورشُم) میروید. در جلگه دشتهای میانی استان بوشهر نیز میروید و در گویش دشتی بوشهری به آن اُوشِه میگویند، این گیاه در نواحی کوهستانی استان سیستان و بلوچستان هم میروید و در زبان محلی به آن «ازگند» میگویند.